Badanie OB jest jednym z elementów klasycznego panelu badań krwi, które mają odpowiedzieć na pytanie, czy w organizmie nie rozwija się albo nie rozwinął się już stan zapalny. Badanie to wykonuje się zarówno profilaktycznie, jak i w przypadku podejrzenia istnienia poważnej choroby, w tym nowotworu.
Badanie odczynu Biernackiego — kiedy warto je wykonać?
Badanie OB przede wszystkim ujawnić istnienie w organizmie stanu zapalnego. Jest to badanie przesiewowe, nieswoiste badanie krwi, które wykorzystuje się w diagnostyce różnych stanów klinicznych, natomiast najczęściej w przypadku podejrzenia przewlekłego stanu zapalnego lub konieczności jego monitorowania. Zwiększenie wartości OB wiąże się ze zmianą stężenia białek we krwi. Im więcej jest w organizmie białek ostrej fazy, a także immunoglobulin, tym większe podobieństwo rozwoju w organizmie stanu zapalnego. Badanie odczynu Biernackiego wykonuje nie przede wszystkim przy podejrzeniu/potrzebie wykluczenia:
- chorób związanych ze stanem zapalnym, w tym chorób tkanki łącznej i naczyń,
- chorób zakaźnych, najczęściej o podłożu bakteryjnym
- chorób nerek,
- chorób krwi,
- nowotworów (niejednokrotnie związanych również z produkcją nieprawidłowych białek).
Nieprawidłowy wynik OB nie musi jednak zawsze świadczyć o rozwijającym się w organizmie stanie zapalnym. Na wynik OB mają wpływ zarówno białka osocza, jak i elementy morfotyczne krwi. Wpływ na wskaźnik opadania erytrocytów mają bowiem nie tylko zmiany ilości białka, ale i ilościowych elementów morfotycznych krwi. W związku z tym na podwyższenie OB wpływać może m.in. przyjmowanie leków hamujących owulację, leków przeciwzapalanych dekstranów, a także innych leków antykoncepcyjnych. Podwyższenie odczynu Biernackiego występuje także w przypadku ciąży.
Odczyn Biernackiego — normy OB
Podwyższone OB może, ale nie musi informować o rozwijającym się stanie zapalnym w organizmie. Podobnie jak utrzymanie OB w normie nie daje 100% gwarancji, że żaden proces zapalny w organizmie się jednak nie toczy. Podwyższony wynik badania OB powinien jednak natychmiast skłonić do dalszej diagnostyki. Każde laboratorium ma oczywiście swoje „widełki” norm, natomiast przyjmuje się, że za optymalne wartości OB przyjmuje się:
- 1-10 mm/h u kobiet,
- 3-15 mm/h u mężczyzn.
Na co może wskazywać badanie OB?
OB należy do profilaktycznych badań krwi, które wykonuje się w bardzo różnych sytuacjach. Podwyższony wynik odczynu Biernackiego nie daje oczywiście jednoznacznej odpowiedzi dotyczącej przyczyn rozwoju stanu zapalnego, skłania natomiast do zdecydowanie rozszerzonej diagnostyki. Podwyższone wartości OB mogą występować bowiem przy tak poważnych chorobach jak stany zapalne nerek, trzustki, jelit, zaburzeniach autoimmunologicznych, martwicy tkanego, białaczce, chłoniakach, innych chorobach nowotworowych. Trzeba jednak zawsze pamiętać, że odczyn Biernackiego jest bardzo czuły na różne procesy zachodzące w ludzkim organizmie i jego podwyższone normy mogą wynikać np. z niedokrwistości, ciąży, miesiączki, stosowania środków antykoncepcyjnych. O ile jesteśmy przyzwyczajeni, że często rozmawia się o wysokim OB, o tyle zbyt niskie wyniki także są niepokojące. Mogą one świadczyć o takich chorobach jak czerwienica prawdziwa, krioglobulinemia, mikrosferocytoza, a także o stanie zwiększonej produkcji erytropoetyny. Na obniżenie OB mogą jednak wpływać leki przeciwzapalne.
Najczęściej jednak podwyższone OB pojawia się przy chorobach infekcyjnych, ich ostrych, przewlekłych odmianach. Wysokie OB obserwuje się w przebiegu wielu chorób reumatologicznych. Podwyższone OB może świadczyć o niedokrwistości hemolitycznej aplastycznej lub z niedoboru żelaza, zatruciu metalami ciężkimi.
Materiał partnera
