Metoda wykorzystuje światło i substancje światłoczułe dając szerokie możliwości terapii w wielu dziedzinach medycyny. Terapia pozwala zapobiegać skomplikowanym zabiegom i jest mało toksyczna dla organizmu. Leczenie z wykorzystaniem terapii fotodynamicznej stosuje się w leczeniu trądziku, łojotokowego zapalenia skóry, a nawet złośliwych nowotworów skóry.
Na jakie problemy?
Naświetlanie sprawdzi się w przypadku różnego rodzaju nowotworów, w tym złośliwego czerniaka. Metoda może być wykorzystana nawet w przypadku nowotworu zlokalizowanego w trudnym miejscu, np. mózgu czy płucach. Terapia fotodynamiczna wykorzystywana jest również w przypadku stanów przednowotworowych skóry, łuszczycy i trądziku. Łojotokowe zapalenie skóry głowy również może być leczone tą metodą. Może być wykorzystana jako diagnostyka fotodynamiczna, która zobrazuje świecące komórki nowotworowe. Naświetlanie można wykorzystać do walki z rogowaceniem słonecznym, fotostarzeniem skóry, plamami słonecznymi i liszajem. Wiązka światła może wniknąć do 7 mm w głąb tkanki. Oznacza to możliwość leczenia tylko powierzchniowych zmian.
Jakie urządzenia są wykorzystywane?
Terapia fotodynamiczna polega na reakcji fototoksycznej, która zachodzi jako skutek działania substancji światłoczułej i światła. Lekarz w zależności od nasilenia choroby dobierze odpowiednią długość fal. Pod wpływem fal świetlnych substancja światłoczuła niszczy komórki zmienione chorobowo.
Dla kogo?
Leczenie z wykorzystaniem terapii fotodynamicznej sprawdzi się u pacjentów chcących usunąć choroby w mało inwazyjny i bezpieczny sposób. Terapia znajdzie zastosowanie u pacjentów ze stanami zapalnymi, komórkami nowotworowymi, bakteriami, wirusami i grzybami. Metoda leczenia jest doceniana za korzystne efekty estetyczne, ponieważ nie pozostawia śladów oraz blizn. Terapia jest szczególnie polecana pacjentom, którzy nie mogą zostać poddani interwencji chirurgicznej ze względu na ryzyko oszpecenia.
Jak przebiega zabieg?
Pierwszym etapem zabiegu jest podanie preparatu światłoczułego, który przyjmuje postać żelu lub maści. Obszar poddany zabiegowi zakrywa się opatrunkiem. Preparat wchłania się od 1 do 3 godzin i dopiero wtedy lekarz rozpocznie zabieg. Na objęte chorobą miejsce skierowana zostanie określona wiązka światła. Czas naświetlania wynosi od 8 do 10 minut i uzależniony jest od rodzaju schorzenia i jego zaawansowania. W miejscu naświetlania pojawia się rana, która pozwoli pozbyć się zajętych chorobą komórek. Ilość zabiegów ustalana jest na podstawie rodzaju oraz nasilenia choroby. Zabieg jest szybki, bezbolesny i mało inwazyjny. Pozwoli zniszczyć tylko tkankę objętą chorobą bez naruszenia okolicznych zdrowych komórek.
Efekty
Terapia fotodynamiczna jest wyjątkowo skuteczna, co czyni ją świetną alternatywą dla chirurgii. Leczenie nie pozostawi na skórze pacjenta żadnych blizn i przebarwień. W niektórych przypadkach nawet 1 zabieg okaże się wystarczający i pozwoli wyleczyć dotknięte chorobą komórki.
Przeciwwskazania
Zabieg z wykorzystaniem terapii fotodynamicznej w niektórych przypadkach nie będzie wskazany. Zaliczamy do nich ciążę i okres karmienia piersią, cukrzycę, bielactwo, łuszczycę, opryszczkę. Jeśli pacjent zażywa leki światłouczulające (np. antydepresanty lub antybiotyki) należy zaprzestać ich stosowania przed zabiegiem. W przypadku chorób wątroby i nerek substancja światłoczuła nie może być podana dożylnie lub domięśniowo.
Jak się przygotować do zabiegu?
Przed planowanym zabiegiem konieczna jest wizyta u lekarza. Specjalista po dokonaniu oględzin skóry postawi diagnozę. Na 14 dni przed zabiegiem należy przerwać stosowanie ziół fotouczulających takich jak nagietek, dziurawiec, miłorząb japoński. Należy również odstawić maści i kremy z retinolem, witaminą C lub kwasami owocowymi. Skóra 2 tygodnie przed zabiegiem nie powinna być poddawana zabiegom złuszczania. Lekarza należy poinformować o wszystkich przyjmowanych lekach, ponieważ niektóre z nich mogą osłabić działanie terapii.
Rekonwalescencja
Terapia obarczona jest minimalnym ryzykiem powikłań. W miejscu przeprowadzenia zabiegu może pojawić się obrzęk, zaczerwienienie, złuszczanie skóry i ból. W przypadku naświetlania okolicy krtani może występować ból przy przełykaniu. Wspomniane dolegliwości są normalną reakcją organizmu i nie są powodem do niepokoju. Podczas pierwszej wizyty lekarz opowie o możliwych skutkach ubocznych. Skórę po zabiegu należy otoczyć opieką, która będzie uzależniona od okolicy ciała poddanej naświetlaniu.
Czy zabieg trzeba powtarzać?
Zazwyczaj jedna sesja zabiegowa pozwoli pozbyć się problemu. W przypadku rozległych zmian konieczne będzie wykonanie kilku zabiegów.
Kto przeprowadza zabieg?
W klinice terapią fotodynamiczną zajmuje się wyspecjalizowany lekarz dermatolog.
Artykuł opracowany przy współpracy z Dr Katarzyna Osipowicz (dermatolog Warszawa)
Materiał partnera zewnętrznego
